Breda

Een haat-liefdeverhouding. Dat is wat veel Bredanaars hebben met de Suikerfabriek. Weinig mensen zullen het een mooi gebouw vinden. Velen zullen er echter warme herinneringen aan hebben. De Suikerfabriek is net zo Bredaas als de Drie Hoefijzers Brouwerij of het avondje NAC. In het verleden zijn al veel iconen van het Bredaas industrieel verleden verdwenen. De Etna en de Kwatta zijn slechts enkele voorbeelden. Wij pleiten er dan ook voor de grootste van de twee silo’s weliswaar grondig aan te pakken, maar dit stukje industrieel erfgoed wel te behouden voor de toekomstige generaties. De komende jaren zal het gebied waar zich nu de suikerfabriek bevindt, als onderdeel van ViaBreda, herontwikkelt worden. De sloopvergunning voor de karakteristieke silo’s is inmiddels aangevraagd door de CSM en hun toekomst is uiterst onzeker. “Mooi zo!” zullen veel mensen denken. Ook wij zien uiteraard in dat de silo’s niet mooi zijn. Ze herbergen echter een onuitputtelijke bron van mogelijkheden. Het is ook niet onze bedoeling dat het gebouw in zijn huidige vorm blijft bestaan.

Na een grondige renovatie en herbestemming zal het nieuwe gebouw slechts een mooie herinnering zijn aan de betonnen kolossen van weleer. De gevel krijgt een verticale belijning waardoor het gebouw een slanker voorkomen krijgt. Tussen de verticale elementen bevinden zicht de balkons van de appartementen die een fantastisch uitzicht bieden over het centrum van Breda. De verticale elementen steken boven het gebouw uit en vormen een bekroning van het gebouw en een baken voor de stad.

Het plan is niet uniek. Ook op andere plaatsen hebben leegstaande silo’s een tweede leven gekregen. Dat er al ervaring is met dit soort projecten wil zeggen dat ons plan ook geen sprong in het diepe is. Een project als Sugar City in Halfweg, waar oude silo’s getransformeerd werden tot kantoren, toont bijvoorbeeld aan dat het niet alleen heel duurzaam is een bestaand gebouw te hergebruiken. Het is ook nog eens een enorme kostenbesparing ten opzichte van slopen en nieuwbouw. Slopen zou kapitaal vernietiging zijn. Misschien niet direct (de silo’s zijn echter nog geen eigendom van de gemeente) maar zeker wel indirect.

Wij stellen echter niet voor het gebouw te herbestemmen tot kantoren zoals in eerdergenoemd voorbeeld. Met het enorme overschot aan kantoorruimte in Breda zou dit letterlijk bouwen voor de leegstand (of de kraakbeweging) zijn. Onze stad worstelt echter al tijden op diverse gebieden met een tekort aan ruimte voor wonen en cultuur. Deze twee kunnen goed samen gaan en dat ironisch genoeg nog wel in een gebouw dat dreigt gesloopt te worden. Bij dit plan lijken alle puzzelstukjes in elkaar te passen.

In Breda is er een groot tekort aan goedkope woningen voor starters, kunstenaars en studenten. Het plan bevat dan ook 168 studentenwoningen, 84 starters- of kunstenaarswoningen of een combinatie daarvan. Deze zullen aan de zuidkant van de silo komen met uitzicht op de Bredase binnenstad. Aan de noordkant van de silo voorziet het plan in 5.000m² atelierruimte. Gevels op het noorden zijn dan misschien niet populair bij woningen. Voor een kunstenaar is egaal noorderlicht ideaal. Het VAK (Vereniging Atelier Kunstenaars) dat momenteel gehuisvest is in het oude pand van de Gemeentelijke Kredietbank aan de Vlaszak, is op zoek naar nieuwe huisvesting. Hun huidige uitvalsbasis staat op immers op de slooplijst. Deze locatie en de sfeer van de plannen zouden uiterst geschikt zijn als nieuw onderkomen. Onderin de silo is er ook meteen ruimte voor 3.850m² aan expositieruimte waarvan 500m² een interne beeldentuin is. Ook hier is grote behoefte aan. Sinds de verbouwing van De Beijerd tot het Graphic Design Museum mist Breda een ruimte voor wisselende exposities. Een zogenaamde “kunsthal”.

Tot slot is er de bovenste etage van het ontwerp een café restaurant met publiek toegankelijk panorama terras waar men vanaf 55m hoogte een prachtig uitzicht heeft over de stad en verre omstreken. Door deze publieke functie op de bovenste etage wordt de suikerfabriek niet alleen behouden voor de mensen die er komen te werken en wonen. De suikerfabriek wordt van alle Bredanaars.

Maurice Spapens, Voorzitter VAK en Gemeenteraadslid voor de SP in Breda
Bas Maes, Architect en actief SP’er

Fact sheet: